Als je Rood staat kan je niet Groen boeren
Indachtig dit citaat uit het Stikstof-advies van de Commissie Remkes spraken de leden van de PvdA
afdeling Hof van Twente over de toekomst van ons buitengebied. Daarin bijgestaan door Geesje Kuit,
adviseur Landelijk gebied en jarenlang marktmeester van de Streekmarkt in Delden. Schade aan
milieu en natuur maakt de manier waarop we nu voedsel produceren moeilijk houdbaar. Ook
(mogelijke) gezondheidsrisico’s, een veranderend klimaat en verlies aan maatschappelijk draagvlak
voor met name de grootschalige, intensieve vormen van landbouw en veeteelt stemmen tot
nadenken. En niet in het minst het gegeven dat het doorgaan met schaalvergroting en intensivering
leidt tot een verdere aantasting van werkgelegenheid, inkomenspositie en sociale samenhang in het
buitengebied. Maar zonder inkomen – geen eten, geen investeringen – komt een verandering niet
tot stand. Aldus Remkes, en dat werd in de loop van de ledenvergadering herhaaldelijk onderstreept.
In het advies van de Commissie Remkes staan meer behartigenswaardige zaken. Onder meer dat het
gaat om veel meer dan alleen stikstof: (grond)waterbeheer, bodemvruchtbaarheid, ‘goed boeren
tegen een goede prijs’, schone energie uit biomassa en mestvergisting, behoud van biodiversiteit en
landschappelijke kwaliteit met bijbehorende, ook economische waarden. Circulair en financieel
dekkend voor alle betrokkenen. In de visie van Gees Kuit: zonder solide ‘verdienmodel’ ( zie afbeelding ) van de in het gebied gevestigde bedrijven gaat zo’n integrale benadering niet lukken’.
Andere pijlers zijn een doelmatige bedrijfsvoering, ook door middel van besparingen op
‘weglekkende’ kosten: voor extra krachtvoer, extra kunstmest, extra gewasbescherming etc.; een
faire prijs voor kwalitatief hoogwaardige producten en ‘verwaarding’ van de andersoortige goederen
en diensten zoals de instandhouding van biodiversiteit en landschapsbeheer. Niet alleen in mooie
woorden en goede bedoelingen, maar ook in harde euro’s.
De PvdA ziet de opbrengsten het liefst neerslaan in de gemeente zelf: circulair betekent dan dat ‘ons’
geld niet verdwijnt naar grote concerns elders, maar vooral wordt besteed aan lokaal geproduceerde
meststoffen (mest is geen afvalstof), veevoeders en energiedragers. En dat het geld circuleert tussen
lokale en regionale producenten en (bewuste) consumenten die bereid zijn een faire prijs voor
eerlijke voedingsmiddelen te betalen. En niet verdwijnt naar de grote inkoop- en verwerkingsbedrijven, waarvan de producten via allerlei – goed verdienende – tussenschijven verschraald bij diezelfde consument terug komen.
Hoe dat precies gaat kunnen, weten wij ook niet zomaar. Het is een ingewikkeld en langdurig proces,
waar veel partijen aan moeten deelnemen om tot een goed en gedragen resultaat te komen. De
nieuwe Omgevingswet biedt de kans om met elkaar een Omgevingsvisie te maken die de gewenste
richting wijst. Hierin kunnen bepaalde delen van de gemeente vooral dragend zijn voor natuur,
biodiversiteit en afgeleid gebruik. In andere delen ligt het accent op samenwerkende,
hoogproductieve land- en tuinbouw en veehouderij. Tussen beide liggen wat de Commissie Remkes
noemt ‘oranje gebieden’, bufferzones met meer extensief, meervoudig gebruik van het gebied. De
gemeente speelt hierin een duidelijke rol. Door het met belanghebbenden opstellen van een breed
gedragen omgevingsvisie. En door het faciliteren van een gebiedsgerichte en integrale aanpak, door
ondersteuning van aanpassingen in land- water- en bodemgebruik en bedrijfsvoering en door het
stimuleren van de afzet van (biologische) producten op beter renderende markten. Tenslotte kan de
gemeente een rol spelen bij het inzetten van vrijkomende landbouwgrond voor vormen van
boerenbedrijvigheid die extra bijdragen aan biodiversiteit en een diverse landbouw, water- en
bodembeheer. Bijvoorbeeld op basis van die Omgevingsvisie, door voorkeursrecht en actief
grondbeleid.
Onze gedachtevorming over deze opgave in de Hof van Twente wordt de komende maanden
voortgezet. Als het onderwerp uw belangstelling heeft en u uw inzichten wil delen, dan bent u van
harte welkom mee te denken. Neem daarvoor contact op met Peter de Bruijn, tel. 06 5175 4406.
Bestuur en fractie PvdA Hof van Twente
